Vài nét về hoa văn trên trang phục phụ nữ Ê đê

[rickyson280287@gmail.com]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

Trang phục của người phụ nữ Ê đê thường được trang trí những hình tượng của phong cảnh như lá cây dương xỉ, con bò cạp ấp con, trứng thằn lằn, con rùa, trứng đại bàng, con rồng đất…

Trangphục của người phụ nữ Ê đê thường được trang trí những hình tượng của thiênnhiên như lá cây dương xỉ, con bò cạp ấp con, trứng thằn lằn, con rùa, trứngđại bàng, con rồng đất… Họ đã chắt lọc, sáng tạo, mô phỏng, cách điệu theo tâmthức, tưởng tượng, ước lệ các họa tiết được sắp xếp bởi 1 nét chữ V tạo thànhnét cơ bản trong trang trí hoa văn, như: đường diềm bằng nhiều nét chữ V ghéplại tạo thành, hoặc xếp 2 chữ V ngược chiều nhau tạo thành hình thoi, hoặc sửdụng các hình vuông, hình chữ nhật ghép lại, được ước lệ tối đa.

Tham khảo thêm : dai ly banh ngot Nhà May Mắn

Trang phục nổi bật là loại áo chenửa thân (áo chui đầu), tay áo dài, hẹp, cổ áo hình thuyền, vừa ngang vai,thường dệt hoa văn trên nền đen hoặc màu sẫm. Phần gấu áo và gấu tay áo đượcdệt tỉ mỉ kỳ công bằng họa tiết hoa văn sinh động, mô tả động vật, thực vật vàcác hiện tượng trong quang cảnh rất thân mật quen thuộc với công việc lao độnghàng ngày. Loại áo này người phụ nữ Ê đê gọi chung là áo Đếc anăkđrai (áo hoavăn rồng) thường hay mặc trong các lễ hội hoặc khi cưới chồng.


Yêng (váy) là một tấm vải lớn màuđen hoặc sẫm chàm quấn quanh thân từ eo hông xuống phủ kín mắt cá chân, phầngấu Yêng và phần ngang gối được trang trí như ở áo. Căn cứ vào dải hoa văn,người Ê đê chia ra 2 loại yêng khác nhau như: Myêng Đếc, yêng hoa văn rồng;còn loại Myêng Bơng là loại yêng được dệt thô nhám, hoa văn dệt dễ dàng hơnhoặc không có hoa văn, thường mặc khi lao động trên nương rẫy hay ở nhà.

Về mặt kết cấu hình thể thì thể hiệntính đa dạng từ nét thẳng đến nét cong, đường gấp khúc, lượn sóng… Các họa tiếtmô phỏng được sắp đặt sát nhau, biến hóa liên tục và nối nhau liên tiếp, khithì đứng độc lập, có lúc chia đôi, khi nét đơn, nét kép, có khi lại được bố cụcnguyên một mảng liên tiếp tạo nên những bất thình lình thú vị trong nhịp điệu bố cục,như: hoa văn trứng chim đại bàng được mô phỏng cách điệu bố cục theo mảnghình thoi lớn, trong đó có 41 hình thoi nhỏnằm xếp cân xứng. Hay hoa văncon rùa,hình thoi lớn là mình rùa, hình thoi nhỏ là đầu rùa; các họa tiết hình chữ V làchân rùa. Hoa văn con nai bố cục bằng những đường nét, hình chữ nhật nhỏ ghéplại với nhau thành con nai chắc khỏe, 2 sừng Nai bằng hai chữ V tạo thành.Hoa văn trứng chim cút là những hình thoi lồng vào nhau. Hoa văn hình ngườibằng hình vuông nhỏ và hình thoi tạo thành. Hoa văn con voi: họ cách điệu, kháiquát thành những mảng hình chữ nhật ghép lại với nhau tạo thành. Hoa văn conrồng đất, được ước lược, cách điệu bằng những ô hình thoi nối tiếp nhau và xenkẽ giữa là những đường chữ V nối nhau lan rộng, nhìn vào ta liên tưởng ngay đếncon rồng đang uốn lượn… Tất cả được sắp xếp bố cục hoàn toàn đăng đối qua trụcngang.

Tham khảo thêm : xuong banh su kem Nhà May Mắn

Cách sử dụng màu có phầnhạn chế, chỉ có 4 mầu cơ bản: đen, đỏ, vàng, xanh. Nhưng chính nhờ cái hạn chếvề sắc màu mà phụ nữ Ê đê đã sử dụng màu 1 cách nhuần nhuyễn, các cặp màutương phản mạnh như: đỏ+đen; đỏ+trắng; đỏ+vàng; đen+trắng; (về sau có thêm xanh+đỏ;xanh+đen; xanh+trắng; tím+vàng; tím+đen; tím+đỏ). trái ngược về sắc loại vàtương phản sắc độ làm tôn đẩy lẫn nhau nhưng không gây cảm giác lòe loẹt, chóimắt.


Người Ê đê quan niệm,trong đời sống, màu đỏ biểu hiện là huyết của các linh vật hiến sinh, màu lửatrong các sự kiện, đồng thời còn tượng trưng cho sự tái sinh, cảm hứng tinh thầnvà lòng đam mê, khát khao cháy bỏng, là sức mạnh chung của cộng đồng. Vìvậy đối với họ, tất cả sự vật hiện tượng trong phong cảnh và ngay cả những sảnphẩm do bàn tay con người tạo ra đều có linh hồn, do đó mỗi đường nét, hìnhmảng và cách phối mầu mạnh bạo, hợp lý đều mang ý nghĩa tâm linh, thể hiệnniềm tin vào cácthần linh như hoa văn hình mặt trăng - chínhlà biểu tượng của nam thần; hoa văn con voi cũng là biểu tượng địa phương linh vật thiêngcủa cộng đồng dân tộc Êđê nói riêng, Tây Nguyên nói chung.

Trung tâm nuôi người khuyết tật - Maison Chance

Địa chỉ: 19A, Đ. Số 1, Kp 9, P. Bình Hưng Hoà A Q. Bình Tân, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam

Hotline : 090 906 2528

Web site dịch vụ lưu trú Đắk Nông Maison Chance : maison-chance.org/shop