Lịch sử gi�y b�ng rổ

[dothuvan]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

Lời mở đầu

Đ� hơn 100 năm kể từ khi m�n b�ng rổ được đưa ra trước c�ng ch�ng, cũng l� hơn 90 năm ph�t triển của đ�i gi�y b�ng rổ. Sau đ�y ta sẽ c�ng điểm qua những giai đoạn ph�t triển của gi�y b�ng rổ v� hướng đi sau n�y của nền c�ng nghiệp b�ng rổ. B�i viết được dịch v� tham khảo từ kicksguide.com.

I. Thời kỳ cổ điển (1920-1964)


Bắt đầu bởi Chuck Taylor v� kết th�c bằng Air Force 1, đ�y c� lẽ l� thời kỳ �t ai c�n nhớ được nhưng 2 c�i t�n Air Force v� Chuck Taylor hiện giờ kh�ng hề xa lạ với những ai th�ch gi�y thể thao (sneaker).

1921-1960s : Converse All-Star l� sản phẩm gi�y b�ng rổ đầu ti�n của Converse trước khi Chuck Taylor đi v�o một cửa h�ng Converse ở Chicago v� ph�n n�n rằng đ�i gi�y n�y khiến người chơi b�ng bị đau ch�n. Sau đ� Taylor được nhận l�m việc ở Converse v� gi�p h�ng cải tiến đ�i gi�y như đưa th�m v�o miếng đệm ở cổ ch�n. Converse Chuck Taylor đ� chiếm lĩnh NBA trong suốt hơn 40 năm, đ�i gi�y vải c�ng đế cao su n�y của Converse l� đ�i gi�y b�n chạy nhất từ trước đến nay với con số gần 1 tỷ đ�i (số liệu của năm 2002 l� 750 triệu).Thời điểm m� Chuck Taylor dừng bước cũng l� l�c chất liệu da được thay thế trong gi�y thể thao.

1972 : Nike � c�ng ty trụ sở tại Oregon , l�m ra đ�i gi�y b�ng rổ đầu ti�n với logo �swoosh� kinh điển � Nike Blazer. Nike c� được Geogre Gervin a.k.a Iceman để quảng b� cho họ.
Đầu những năm 70s :


Puma chen ch�n v�o thị trường với một v�i đ�i gi�y thấp cổ c�ng với đ�i gi�y d�nh cho Clyde Frasier.
Cuối những năm 70s :

Thời kỳ m� Converse v� Dr.J n�ng gi�y b�ng rổ l�n một tầm cao mới với đ�i Pro Leather. Sau đ� 2 ng�i sao mới Magic Johnson v� Larry Bird c�ng Converse The Weapons đ� cứu sống cho NBA bằng những m�n đối đầu kinh điển của họ.


Converse Pro Leather �Dr.J�

Quảng c�o �The Weapon� của Magic Johnson v� Larry Bird


1983 : Nike Air Force 1 được tung ra , AF1 l� đ�i gi�y b�ng rổ của Nike đầu ti�n được sử dụng t�i kh� (air bag) ở đế. C�ng nghệ n�y khiến Nike trở n�n nổi bật hơn c�c h�ng cạnh tranh. Cũng như Chuck Taylor , Air Force 1 với thiết kế cổ điển c�ng đai cổ ch�n l� một h�nh mẫu huyền thoại của lịch sử gi�y.
II.Thời đại Jordan (1985-1993)

Kh�ng phải tr�ng hợp m� ng�i sao NBA được biết đến nhiều nhất tr�n thế giới đồng thời c� một h�ng gi�y b�ng rổ với thị phần �p đảo mọi đối thủ , kể cả c�ng ty mẹ l� Nike. Năm 1984 c� một l�nh mới ra s�n trong trang phục All-Star c�ng đ�i gi�y signature cho ri�ng m�nh Air Jordan. Việc mỗi trận đấu anh phải trả 5000 $ tiền phạt v� l� do �m�u sắc sặc sỡ� đ� kh�ng cản trở được, thậm ch� c�n g�p phần đưa Nike Air Jordan 1 trở n�n nổi tiếng hơn bất cứ đ�i n�o kh�c c�ng thời.Jordan 1-đ�i gi�y khởi đầu cho kỉ nguy�n mới. Hiện tại, n� vẫn được c�c h�ng gi�y kh�c nh�i theo style



Cuối thập ni�n 80s :

Patrick Ewing � một trong những trung phong huyền thoại của NBA đồng thời l� một người lu�n chỉ l� c�i b�ng của Michael Jordan , v� những đ�i gi�y mang nh�n Ewing cũng tương tự. Sau khi Adidas Ewing Rivalry c� được một v�i th�nh c�ng nhất định, Ewing đ� t�ch ra lập c�ng ty ri�ng v� l�m ra The EWINGS nhưng kh�ng thật sự th�nh c�ng.

Năm 1988, nếu như quyết định �đ�nh lẻ� thị trường gi�y của Ewing kh�ng phải � hay lắm th� n� cũng nhen nh�m cho một thứ g� đ� lớn hơn khi Jordan cũng muốn c� một h�ng gi�y ri�ng của m�nh. Trong l�c c�c tin đồn về việc Michael sẽ rời Nike ng�y c�ng nhiều, Tinker Hatfield được Nike đưa về để khiến Mike ở lại. V� khi anh nh�n thấy đ�i Air Jordan III , một trang sử mới của Nike được tiếp tục. AJ III vẫn lu�n được coi l� đ�i Jordan vĩ đại nhất.


Air Jordan 3- đ�i Jordan vĩ đại nhất.
Những năm 1989 đến 1990:

Trận chiến gi�nh thị phần giữa Reebok v� Nike từ trước đ� như được th�m dầu v�o lửa bằng việc Reebok giới thiệu đ�i The Pump. C�ng nghệ The Pump gi�p người d�ng bơm kh� v�o gi�y bằng c�ch nhấn li�n tục v�o h�nh quả b�ng ở lưỡi g� gi�p cho đ�i gi�y b�m ch�n chặt hơn. Nike chống chọi yếu đuối bằng c�ch đưa ra Pump của ri�ng m�nh � Nike Air Pressure nhưng ho�n to�n thất bại. Năm 1991, Dee Brown c�ng đ�i Reebok Pump Omni Lite chiến thắng Dunk Contest với c� no-look dunk nổi tiếng.


Dee Brown v� địch Slam Contest với "The Pump"
Từ 1990 đến 1993 :

Air Jordan, Air Jordan v� Air Jordan, tất cả mọi người đều đổ x� đi kiếm được đ�i gi�y mới nhất c� logo jump man. Những g� �hot� nhất từ d�ng gi�y Playoff 1989 của Bulls, đ�i Jordan V với đế trong v� lưỡi phản quang cho đến những quảng c�o �DoYouKnowDoYouKnowDoYouKnow� v� �It�s Gota Be Da Shoes� từ Spike Lee v� Mars Blackmon đến đ�i Jordan VII �Bugs Bunny� , mọi thứ đều l� về Jordan. Sau khi Jordan c�ng Dream Team của USA d�nh chiến thắng tại Barcelona , Air Jordan thật sự trở th�nh một thương hiệu quốc tế.


Điều g� c� thể cản Air Jordan?
III.Thời kỳ v�ng son (1994-1998)

Sau việc Jordan xin nghỉ hưu sớm , mọi người quay sang hỏi nhau việc g� sẽ xảy ra khi trung t�m của nền c�ng nghiệp� Michael đ� kh�ng c�n ở đ� nữa. Trong khi đ�, Nike t�m mọi c�ch thay thế Mike bằng c�c si�u sao kh�c như Charle Barkley, Scottie Pippen, David �Admiral� Robinson, Reggie Miller c�ng Penny Hardaway. Reebok c� được �mỏ v�ng� mới � Allen Iverson. Đ�y l� thời k� m� kh�ng c� bất cứ một d�ng gi�y n�o thật sự chiếm ưu thế so với d�ng kh�c. Đồng thời sự ph�t triển của c�ng nghệ , chất liệu v� thiết kế đ� khiến mọi đ�i gi�y trong thời kỳ n�y trờ th�nh h�nh mẫu của những g� ta c� được hiện nay.

1993-1994 : Nike Barkley trở th�nh đầu t�u của Nike với gi� b�n lẻ l� 150 $, vượt cả gi� Air Jordan, c�ng nghệ t�nh năng, thiết kế cũng như độ �nổi�.

Nike Air Max CB34 "chơi trội"

1996 : Reebok Question đưa h�ng trở lại cuộc đua. Được coi như đ�i gi�y b�ng rổ tốt nhất của Reebok từ trước đến giờ ,The Question cho đến b�y giờ vẫn c�n tạo được sức h�t. H�nh tượng của AI với những h�nh xăm v� kiểu t�c của anh khiến những thế hệ fan mới quan t�m đến anh hơn. Nắm bắt được t�nh h�nh , Reebok k� hợp đồng trọn đời c�ng Iverson.


Allen "The Answer" Iverson đ� c� được 1 "The Question" ho�n hảo
Năm 1997 l� l�c Air Jordan XII được giới thiệu với tư c�ch l� đ�i gi�y đầu ti�n sử dụng Zoom Air, XII mở ra định hướng mới cho d�ng Air Jordan v� đến b�y giờ vẫn được biết đến l� một trong những đ�i gi�y bền nhất mang t�n Jordan.


Michael Jordan với Jordan XII đối đầu Allen Iverson trong đ�i Reebok Question
1995 đến 1997 l� thời đại của Penny Hardaway khi d�ng Air Penny trở th�nh một trong những d�ng Nike vĩ đại nhất. Tiếp đ� l� đ�i Foampostie One, khởi đầu cho những đ�i gi�y mang chất Sci-Fi (khoa học giả tưởng) của Nike.


Nike Foamposite Pro với gi� b�n lẻ 200$
1998 : Adidas trở lại với ng�i sao trẻ Kobe Bryant v� thiết kế mới Feet You Wear mang lại nhiều th�nh c�ng cho Adidas, sau đ� l� đ�i Kobe I mang v�c d�ng của chiếc Audi TT. Với đ�n bẩy n�y , Adidas ch�nh thức một lần nữa cạnh trạnh được với c�c �ng lớn kh�c.

Kobe v� đ�i Adidas EQT Elevation trong Slam Dunk Contest 1997

IV.Thời kỳ tụt hậu (1999-2003)
Việc Jordan nghỉ hưu lần thứ 2 khiến cho ng�nh c�ng nghiệp lại rơi v�o thế chững lại. Lần n�y tuy Nike đ� c� sự chuẩn bị với việc ra mắt Jordan Brand nhưng việc thiếu ảnh hưởng từ những ng�i sao lớn khiến mọi người kh�ng c�n nhiều hứng th� với những đ�i gi�y mới ra nữa. Việc ph�t h�nh lại �o đấu (throwback jersey) v� gi�y (retro shoes) trở th�nh lối đi mới trong thời kỳ n�y. Một v�i ng�i sao của thời kỳ n�y : Vince Carter, Kevin Garnett,Tracy McGrady, Allen Iverson, Shaquille O�neal.

1999: Mở đầu bằng đ�i Air Jordan IV retro , d�ng Air Jordan lần lượt chứng kiến sự trở lại của AJ I, II, III, V, VI, VII, VIII, IX, XI, XII. Những h�ng cổ điển như Avia v� Bristish Knights cũng nắm bắt cơ hội v� đưa ra những mẫu gi�y trước đ� của m�nh.
Ngo�i ra th� từ 1999 đến nay: Nike Air Force 1 v� Dunk đ� được biến tấu lại bằng đủ mọi m�u sắc c� thể. Nhiều khi ta c� cảm gi�c ch�nh Nike cũng kh�ng biết c� bao nhi�u phi�n bản của AF1 v� Dunk đ� được ra mắt nữa.

Một bộ sưu tập "nhỏ" về Nike Dunk

Năm 2000: Sau 10 năm nghi�n cứu v� ph�t triển , Nike đưa ra c�ng nghệ Shox, cũng l� c�ng nghệ mang t�nh đột ph� duy nhất trong thời kỳ n�y. Nike Shox BB 4 trở th�nh huyền thoại khi Vince Carter nhảy qua Frederic Weis cao 2m13 v� �p rổ trong Olympic (Trước đ� Carter đ� l�m rạng danh cho And1 Tai Chi với chức v� địch Dunk Contest)

And1 Tai Chi của Vince Carter tại Slam Contest 2000

The Dunk of Death - Nike Shox BB 4

Từ 2000 đến 2003:

Thời kỳ chứng tỏ rằng tiền vẫn l� tr�n hết khi thị trường gi�y c� rất nhiều vụ chuyển nhượng khởi đầu l� việc Vince Carter bỏ Puma sang với Nike, Kevin Garnett k� hợp đồng trọn đời với Adidas sau khi Nike l�m cho anh 3 đ�i gi�y signature v� 2 đ�i nữa với And1. Kobe theo hướng ngược lại đến với Nike sau 5 năm l�m việc chung với Adidas. Yao Ming � ng�i sao c� số fan ngoại quốc bự nhất của Nike k� kết với Reebok.

Từng k� hợp đồng trọn đời với Adidas- thế nhưng KG giờ đ� quay lưng với h�ng n�y để k� với ... Anta- 1 thương hiệu v� danh của Tầu.

L�c n�y, Converse đứng b�n bờ vực ph� sản v� được Nike mua lại sau đ� với gi� 305 triệu đ� la.

*C� thể bạn chưa biết :

Trước khi đến với NBA v� k� hợp đồng c�ng Nike , Jordan c�ng đội đại học được cung cấp gi�y bởi Converse c�n Nike chỉ l� một h�ng nhỏ đang tr�n đ� đi xuống. Jordan đ� lu�n muốn k� hợp đồng c�ng Adidas hoặc �t ra l� với Converse nhưng Adidas kh�ng hề c� hứng th� với đề nghị của Jordan. Đại diện của Adidas gạt đi sau khi Jordan đưa ra lời đề nghị của Nike v� mong muốn một hợp đồng tương tự hoặc hơn từ Adidas.Kết quả? Nike c� được lời đề nghị c� gi� trị nhất trong lịch sử.